MAKALA: MKUSANYIKO WA BAADHI YA HOTUBA ZA HAYATI MWL. NYERERE

on
__________________________________________________________
MWALIMU J. K. NYERERE NI MFANO BORA WA KUIGA KATIKA KUWATETEA WA WANYONGE
Na Padre Richard A. Mjigwa, C.PP.S. – Vatican

Mwalimu Julius Kambarage Nyerere, muasisi wa taifa la Tanzania ataendelea kukumbukwa na wengi ndani na nje ya Tanzania, kwa kusimamia misingi ya haki, amani, ustawi na maendeleo endelevu ya binadamu bila ubaguzi. Hata Tanzania ya wakati huu, na Afrika katika ujumla wake, ina kiu kikubwa na watu kama hawa wanaoweza kujitosa bila ya kujibakiza kwa ajili ya mafao ya wengi, badala ya kujikita katika uchu wa mali, madaraka na utajiri wa haraka haraka na kwamba uongozi ni huduma!

Familia ya Mungu nchini Tanzania kila mwaka ifikapo tarehe 14 Oktoba inafanya kumbu kumbu ya Siku ya Mwalimu Julius Kambarage Nyerere, alipofariki dunia nchini Uingereza kunako mwaka 1999. Ni kiongozi aliyejipambanua kwa kujenga, kuimarisha na kutetea umoja wa taifa na muungano wa watanzania. Alisimamia harakati za mapambano ya kisiasa na ukombozi ndani ya Tanzania na kusini mwa Bara la Afrika. Alijitahidi kuimarisha mahusiano na mafungamano ya kidiplomasia kati ya Tanzania na nchi jirani, kwa kuzingatia misingi ya: haki, amani, utu na heshima ya binadamu.

Ni kiongozi aliyekazia maendeleo endelevu ya binadamu yanayozingatia mahitaji yake msingi: kiroho na kiutu; kwa kukazia: haki msingi za binadamu, utu na heshima yake na wala si maendeleo ya vitu, bali watu wenyewe wapewe kipaumbele cha kwanza! Wadau wa kisiasa wanasema, Katiba Mpya si kati ya vipaumbele vya Serikali ya awamu ya tano, lakini ni kati ya mahitaji na changamoto kubwa zilizoachwa na Mwalimu Julius Kambarage Nyerere kwa ajili ya kujenga umoja, mshikamano na mafungamano ya watanzania katika medani mbali mbali za maisha.

Kanisa mahalia bado linaendeleza mchakato wa Mtumishi wa Mungu, Mwalimu Julius Kambarage Nyerere, mwamini mlei, Baba wa familia na kiongozi wa kisiasa, ili siku moja, aweze kutangazwa kuwa Mwenyeheri na hatimaye Mtakatifu, kama mfano bora wa kuigwa katika uwanja wa kisiasa aliyejitahidi kuhakikisha kwamba, siasa kamwe haiwezi kuwa ni kikwazo katika ukuaji na ukomavu wake wa maisha ya kiroho!

Historia fufi ya Mwalimu Julius Kambarage Nyerere 
Alizaliwa (Butiama, mkoani Mara, pembezoni mwa Ziwa Nyanza, 13 Aprili 1922 - London, Uingereza, 14 Oktoba 1999) alikuwa rais wa kwanza wa Tanzania, na mara nyingi anatajwa kama "baba wa taifa". Kwa hakika aliiathiri kuliko yeyote yule.
Ndiye mwasisi wa itikadi ya ujamaa na kujitegemea iliyotangazwa hasa katika Azimio la Arusha.
Kabla ya kuingia kwenye siasa alikuwa ni mwalimu. Kazi hiyo ndiyo iliyompatia jina ambalo lilimkaa maisha yake yote la "Mwalimu."
Kwanza aliongoza Tanganyika toka mwaka 1961 hadi 1964 kama waziri mkuu, halafu kama rais; baada ya muungano wa Tanganyika na Zanzibar, aliongoza Tanzania kuanzia mwaka 1964 hadi mwaka 1985 kama rais.
Mwalimu Nyerere ni kati ya viongozi wachache wa Afrika ambao wameacha madaraka kwa hiari baada ya kutawala kwa muda mrefu, akiwa bado anapendwa na wananchi walio wengi katika nchi.
Alipostaafu urais mwaka 1985 alirudi kijijini kwake Butiama ambako aliendesha shughuli za kilimo. Hata hivyo aliendelea kuwa na athari kubwa katika siasa ya Tanzania hadi kifo chake.
Kwa ruhusa ya makao makuu ya Kanisa Katoliki duniani, Jimbo Katoliki la Musoma linashughulikia kasi ya kumtangaza mwenye heri na hatimaye mtakatifu. Kwa sababu hiyo anaitwa pia "mtumishi wa Mungu".

Maisha yake

Julius Kambarage Nyerere alizaliwa mwaka 1922 katika kijiji cha Butiama, wilaya ya Musoma, mkoa wa Mara, Tanzania (wakati ule: Tanganyika).
Alikuwa mmojawapo kati watoto 26 wa Nyerere Burito, chifu wa kabila la Wazanaki.
Alipokuwa mtoto Nyerere alichunga mifugo ya baba yake; katika umri wa miaka 12 aliingia shule akitembea kilomita 30 hadi Musoma.
Baada ya kumaliza shule ya msingi aliendelea kusomea shule ya wamisionari Wakatoliki huko Tabora.
Katika umri wa miaka 20 alibatizwa akawa Mkristo Mkatoliki hadi mwisho wa maisha yake.
Mapadri wakiona akili yake kubwa walimsaidia kusomea ualimu huko Makerere, Kampala, Uganda kuanzia mwaka 1943 hadi 1945.
Akiwa Makerere alianzisha tawi la Umoja wa Wanafunzi Watanganyika, pia alijihusisha na tawi la Tanganyika African Association (TAA).
Baada ya kumaliza masomo ya ualimu alirudi Tabora akifundisha shule ya St.Mary.
Mwaka 1949 alipata skolashipu ya kwenda kusoma kwenye Chuo Kikuu cha Edinburgh, Uskoti, Ufalme wa Muungano, akapata M.A. ya historia na uchumi (alikuwa Mtanganyika wa kwanza kusoma katika chuo kikuu cha Uingereza na wa pili kupata shahada ya elimu ya juu nje ya Tanganyika).
Aliporejea kutoka masomoni, alifundisha Historia, Kiingereza na Kiswahili katika shule ya St. Francis iliyo karibu na Dar es Salaam.
Mwaka 1953 alichaguliwa kuwa rais wa chama cha Tanganyika African Association (TAA), chama ambacho alikisaidia kukijenga alipokuwa mwanafunzi katika chuo kikuu cha Makerere.
Mwaka 1954 alibadilisha jina la chama cha TAA kwenda chama cha Tanganyika African National Union (TANU), ambacho pia kilikuwa cha kisiasa zaidi kuliko TAA. Ndani ya mwaka mmoja chama cha TANU kikawa tayari chama cha siasa kinachoongoza nchini Tanganyika.
Uwezo wa Nyerere uliwashtua viongozi wa kikoloni akalazimika kuchagua kati ya siasa na kazi ya ualimu. Nyerere alisikika akijisemea kuwa mwalimu kwa kuchagua na mwanasiasa kwa bahati mbaya.
Alijiuzulu ualimu[1] na kuzunguka nchi nzima ya Tanganyika kuzungumza na watu wa kawaida na machifu ili kuleta umoja katika kupigania uhuru. Pia alizungumza kwa niaba ya TANU katika Trusteeship Council na Fourth Committee ya Umoja wa Mataifa (UN) huko New York.
Uwezo wake wa kuongea na wa kuunganisha watu ulimwezesha kufanikisha Tanganyika kupata uhuru bila umwagaji wa damu.
Ushirikiano mzuri aliouonyesha aliyekuwa gavana wa wakati huo, Richard Turnbull, ulisaidia pia kuharakisha upatikanaji wa uhuru.
Nyerere aliingia katika bunge la kikoloni mwaka 1958 na kuchaguliwa kuwa waziri mkuu mwaka 1960.
Mwaka 1961 Tanganyika ilipata uhuru wake na tarehe 9 Desemba 1961 Nyerere alichaguliwa kuwa waziri mkuu wa Tanganyika huru; mwaka mmoja baadaye akawa rais wa kwanza wa Jamhuri ya Tanganyika.
Nyerere alikuwa kiungo muhimu katika muungano wa Tanganyika na Zanzibar kutengeneza Tanzania mara baada ya mapinduzi ya Zanzibar mwaka 1964 yaliyomtoa madarakani sultani wa Zanzibar Jamshid bin Abdullah.
Julius Nyerere akiwa mzee mnamo mwaka 1977.
Tarehe 5 Februari 1977 aliongoza chama cha TANU kuungana na chama tawala cha Zanzibar Afro Shirazi Party na kuanzisha chama kipya cha CCM (Chama cha Mapinduzi) akiwa mwenyekiti wake wa kwanza.
Nyerere aliendelea kuongoza taifa hadi 1985 alipomwachia nafasi rais wa pili, Ali Hassan Mwinyi.
Aliacha kuongoza Tanzania ikiwa ni mojawapo kati ya nchi maskini zaidi duniani, ingawa yenye huduma za elimu na afya zilizoenea kwa wananchi wengi.
Hata hivyo aliendelea kuongoza CCM hadi mwaka 1990 na kuwa na athari kubwa katika siasa ya Tanzania hadi kifo chake.
Kwa mfano, inasadikika kuwa Nyerere alishawishi uteuzi wa Benjamin W. Mkapa kama mgombea wa urais mwaka 1995, ambaye alichaguliwa kuwa rais kwenye uchaguzi.
Nyerere alikaa muda mwingi kwake Butiama akilima shamba lake. Pamoja na haya alianzisha taasisi yenye jina lake; mwaka 1996 alionekana akiwa mpatanishi wa pande mbalimbali za vita vya wenyewe kwa wenyewe huko Burundi.
Tarehe 14 Oktoba 1999 aliaga dunia katika hospitali ya St Thomas mjini London baada ya kupambana na kansa ya damu.

Mafanikio

Nyerere akichanganya udongo wa Zanzibar na Tanganyika wakati wa muungano mwaka 1964.
Kati ya mafanikio makubwa ya Nyerere kuna: kujenga umoja wa taifa kati ya watu wa makabila na dini tofauti, na hivyo kudumisha amani ya muda mrefu tofauti na hali ya nchi jirani, iliyofanya Tanzania iitwe "kisiwa cha amani".
Pia kustawisha utamaduni wa Kiafrika pamoja na lugha ya Kiswahili, kushinda ubaguzi wa rangi, kutetea usalama wa taifa katika vita dhidi ya mvamizi Idi Amin wa Uganda.
Kutoa mchango kwa vyama vya ukombozi vya nchi za Kusini mwa Afrika kama vile: Zimbabwe (ZANU), Afrika Kusini (ANC na PAC), Namibia (SWAPO), Angola (MPLA) na Msumbiji (Frelimo).

Ukosoaji dhidi yake

Mwalimu Julius Kambarage Nyerere
Nyerere analaumiwa kwa siasa yake ya kiujamaa kuwa ilichelewesha maendeleo ya kiuchumi wa Tanzania. Siasa yake ya ujamaa ilishindikana kwa kiasi kikubwa baada ya mwaka 1976 kwa sababu mbalimbali za nje na za ndani ya nchi.
Baada ya kuona kuwa uchumi wa Tanzania hautaweza kusimama kwa siasa ya kijamaa na kuwa hataweza kuvumilia kuendesha nchi kwa siasa nyingine ambazo yeye hakuwa na imani nazo, Nyerere kwa hiari yake mwenyewe aliamua kustaafu nafasi ya urais kuanzia uchaguzi wa mwaka 1985 na kumwachia usukani Ali Hassan Mwinyi, aliyetawala kwa siasa ya uchumi wa soko huria.
Katika hali ya kukubali ukweli, Nyerere katika tafrija ya kumwaga alitamka juu ya siasa yake upande wa uchumi: “Nimefeli. Tukubali hivyo.”
Kosa lingine ambalo wengine wanaona Nyerere alilifanya ni kumhadaa aliyekuwa Rais wa Zanzibar Mzee Abeid Amaan Karume kwa kuziunganisha Tanganyika na Zanzibar, na kuanza kupora mamlaka ya Zanzibar kidogokidogo. Kwa hivi sasa Wanzanzibari wengi wamechoka na Muungano huo, na wanataka uhuru wa nchi yao ili wapumue. Hata upande wa bara wananchi wengi wanalalamikia kutoweka kwa Tanganyika na serikali yake.
Pia kuna makundi ya Waislamu wanaomtuhumu kwa kuendesha kwa siri vita dhidi ya dini yao na kupendelea Wakristo katika utoaji wa elimu na madaraka,japo wasomi wengi kwa kipindi cha utawala wake walikuwa Wakristo.

Sifa zake

Nyerere akicheza bao kwake Butiama, akitazamwa na mwandamizi wake katika urais Ali Hassan Mwini, mke wake Mama Maria, na kaka yake, chifu Burito.
Pamoja na hayo, Nyerere bado anakumbukwa na Watanzania hasa wa hali ya chini kutokana na sera zake za kujali utu. Pia ataendelea kukumbukwa na Waafrika barani kote hasa kwa mchango wake mkubwa wakati wa harakati za kupigania uhuru katika nchi mbali mbali barani Afrika.
Ni mmoja wa viongozi wachache waadilifu waliokwepa kujilimbikizia mali pamoja na kutawala kwa miaka zaidi ya 24.
Kaburi la Nyerere kijijini Butiama.
Mwishoni mwa maisha yake Nyerere aliishi kama mkulima wa kawaida kijijini kwake Butiama. Alipatwa na kansa ya damu (leukemia) akafariki Uingereza wakati wa kutibiwa katika mji wa London tarehe 14 Oktoba 1999.
Alizikwa mahali pa kuzaliwa kwake, kijiji cha Butiama.

Heshima na Tuzo

Nishani

Nishani
Nchi
Mwaka
Ref
Ribbon jose marti.png
Nishani ya José Marti
Bendera ya Kuba Cuba
1975
[2]
MEX Order of the Aztec Eagle 1Class BAR.png
Nishani ya Tai ya Kiazteki (Ukosi)
Bendera ya Mexiko Mexiko
1975
[3]
Medalha Amílcar Cabral.svg
Nishani ya Amílcar Cabral
Bendera ya Guinea-Bisau Guinea Bissau
1976
[3]
Nishani ya Eduardo Mondlane
Bendera ya Msumbiji Msumbiji
1983
[3]
Ordem Agostinho Neto.svg
Nishani ya Agostinho Neto
Bendera ya Angola Angola
1985
[3]
Order of the Companions of O.R. Tambo (ribbon bar).gif
Nishani ya Masahaba wa O. R. Tambo (Dhahabu)
Bendera ya Afrika Kusini Afrika Kusini
2004
[4]
Nishani ya Kifalme cha Munhumutapa
Bendera ya Zimbabwe Zimbabwe
2005
[5][6]
Order of the Pearl of Africa (Uganda) - ribbon bar.gif
Nishani Ubora wa Lulu ya Afrika (Bwana tukufu)
Bendera ya Uganda Uganda
2005
[7]
Order of Katonga (Uganda) - ribbon bar.png
Nishani ya Katonga
Bendera ya Uganda Uganda
2005
[7]
National Liberation Medal (Rwanda) - ribbon bar.png
Medali ya Ukombozi wa Kitaifa
Bendera ya Rwanda Rwanda
2009
[8]
Campaign Medal Against Genocide (Rwanda) - ribbon bar.png
Medali ya Kampeni Dhidi ya Mauaji ya Kimbari
Bendera ya Rwanda Rwanda
2009
[8]
Order of the Most Ancient Welwitschia Mirabilis (Namibia) - ribbon bar.gif
Nishani ya Kikale cha Welwitschia Mirabilis
Bendera ya Namibia Namibia
2010
[9]
Order of Mwalimu Julius Kambarage Nyerere (Tanzania) - ribbon bar.png
Nishani ya Mwalimu Julius Kambarage Nyerere
Bendera ya Tanzania Tanzania
2011
National Order of the Republic (Burundi) - ribbon bar.png
Nishani ya Kitaifa cha Burundi
Bendera ya Burundi Burundi
2012
[10]
Order of Jamaica.gif
Nishani ya Jamaika
Bendera ya Jamaika Jamaika
[11]

Tuzo

·         1973: Jawaharlal Nehru Award for International Understanding[12]
·         1982: the Third World Prize
·         1983: Nansen Refugee Award
·         1986: Sir Seretse Khama SADC Medal
·         1987: Lenin Peace Prize
·         1988: Joliot-Curie Medal of Peace
·         1992: International Simón Bolívar Prize
·         1995: Gandhi Peace Prize
Kisha kufa
·         2000: Statesman of the 20th century by the Chama cha Mapinduzi
·         2009: World Hero of Social Justice by the 63rd President of UNGA, Miguel d'Escoto Brockmann[13]
·         2011: Tanzania Professional Network Award[14]

Machapisho ya mwl.Julius K. Nyerere

·         Freedom and Unity (Uhuru na Umoja): Mkusanyiko wa maandiko na hotuba, 1952–1965 (Oxford University Press, 1967)
·         Freedom and Socialism (Uhuru na Ujamaa). Mkusanyiko wa maandiko na hotuba, 1965-1967 (1968)
o    Ndamo zimo: "The Arusha Declaration"; "Education for self-reliance"; "The varied paths to socialism"; "The purpose is man"; and "Socialism and development."
·         Freedom & Development (Uhuru na Maendeleo). Mkusanyiko wa maandiko na hotuba, 1968-73 (Oxford University Press, 1974)
o    Ndani zimo mada za elimu kwa watu wazima; uhuru na maendeleo; kujitegemea; na miaka kumi ya uhuru.
·         Ujamaa - Essays on Socialism' (1977)
·         Crusade for Liberation (1979)
·         Julius Kaisari, Tafsiri ya mchezo wa William Shakespeare unaoitwa Julius Caesar
·         Mabepari wa Venisi, Tafsiri ya mchezo mwingine wa William Shakespeare, The Merchant of Venice
·         Utenzi wa Enjili Kadiri ya Utungo wa Mathayo, Tafsiri ya kishairi ya Injili ya Mathayo
·         Utenzi wa Enjili Kadiri ya Utungo wa Marko, Tafsiri ya kishairi ya Injili ya Marko
·         Utenzi wa Enjili Kadiri ya Utungo wa Luka, Tafsiri ya kishairi ya Injili ya Luka
·         Utenzi wa Enjili Kadiri ya Utungo wa Yohana, Tafsiri ya kishairi ya Injili ya Yohane

·         Utenzi wa Matendo ya Mitume, Tafsiri ya kishairi ya Matendo ya Mitume


Comments

Post a Comment